W poniedziałek 10 października na Uniwersytecie Pedagogicznym odbył się panel dyskusyjny „Oczekiwania a rzeczywistość polskiej edukacji” zorganizowany przez Młodzieżową Radę Krakowa. Do udziału w nim zostali zaproszeni przedstawiciele oświaty oraz uczniowie krakowskich szkół średnich.
Wyzwania współczesnej edukacji
W obliczu dynamicznie zmieniającego się świata i nowych zadań stojących przed młodymi ludźmi, edukacja stanowi ogromne wyzwanie. Funkcjonowanie systemu oświaty i zmiany w nim zachodzące mają znaczący wpływ na życie uczniów i ich przyszłość. Dlatego tak ważne jest, by zaistniała przestrzeń do bezpiecznej, otwartej przestrzeni do dyskusji.
Zadanie: stworzyć warunki do rozmowy
Młodzieżowa Rada Krakowa zorganizowała panel dyskusyjny poświęcono edukacji, jej roli w życiu społecznym, związanych z nią obaw, nadziei i oczekiwań. Gośćmi, którzy wzięli udział w wydarzeniu, byli: Barbara Nowak – małopolska kuratorka oświaty, posłanka na Sejm RP Kinga Gajewska oraz radny Rady Miasta Krakowa, Adam Kalita. Panel moderowała Jadwiga Mizerska, przewodnicząca MRK. „Temat edukacji jest nam, młodym, niezwykle bliski, bo każdy z nas doświadcza edukacji przez całe swoje życie. Jako IX Kadencja Młodzieżowej Rady Krakowa przeprowadziliśmy konsultacje w krakowskich szkołach na temat bieżących problemów, w tym również problemu łamania praw ucznia. Na podstawie wyników badań zainicjowaliśmy szereg działań wobec obnażonych problemów” – opowiada Jadwiga i dodaje odnośnie zorganizowanego panelu: „Wydarzenie to było kolejnym sukcesem, ponieważ celem tej kadencji była poprawa komunikacji pomiędzy młodzieżą a kuratorium”. W dyskusji licznie uczestniczyli uczniowie szkół średnich, którzy mogli wziąć czynny udział.
Ten sam cel, różne wizje sposobu jego realizacji
Osoby uczestniczące w panelu wspólnie zastanawiały się nad polskim systemem edukacji, jego dobrymi i złymi stronami oraz potrzebami. Celem spotkania było dotarcie do trwałych, skutecznych rozwiązań, które mogłyby zaradzić trudnościom i znacząco ulepszyć szkolnictwo. Chociaż każdy z zaproszonych gości miał takie sam zamysł – udoskonalenie polskiej edukacji – to jednak wizja sposobu jego realizacji u każdego z nich wyglądała zupełnie inaczej.
Kinga Gajewska przytoczyła badania, które pokazują, że uczniowie są znacznie przeciążeni ilością wymagań zawartych w podstawie programowej. Przypomniała o wydanym w 2018 roku przez Rzecznika Praw Dziecka raporcie wskazującym, że nauczyciela w trakcie zajęć może zrealizować jedynie 60% materiału, a pozostałe 40% uczeń musi samodzielnie opanować w domu. Jej zdaniem jest to niesprawiedliwe, także w stosunku do nauczycieli, którzy są rozliczani ze zrealizowania podstawy. Podkreśliła również, że w jej opinii na lekcjach przekazuje się zbyt wiele wiedzy teoretycznej, a zbyt mały nacisk kładzie się na istotne kompetencje miękkie, jakimi są umiejętność krytycznego myślenia, czy rozpoznawanie fake newsów. Nie zgodził się z nią Adam Kalita, który stwierdził, że ilość przekazywanej wiedzy jest mniejsza niż wtedy, kiedy on sam był młody. Zwrócił uwagę na problem, jakim jest konieczność uczęszczania na korepetycje, by dostać się na prestiżowe studia. Zdaniem jego, wynika to z niewłaściwych kwalifikacji nauczycieli. Barbara Nowak wskazała, że w wielu miejscowościach dużą trudnością jest brak chęci lokalnych władz do przekazywania środków finansowych placówkom edukacyjnym. Podkreśliła rolę uczniów i uczennic, którzy będą budowali przyszłość, w kształtowaniu systemu oświaty. Powiedziała, że ważne jest dla niej, by była im przekazywana rzetelna wiedza. Odwołując się do słów radnego o tym, że współcześnie młodzi Polacy nie mają tak dużych kompetencji, jak mieli nastolatkowie uczący się kilkanaście oraz kilkadziesiąt lat temu, Kinga Gajewska przytoczyła badania z 2015 roku, w których polscy nastolatkowie zajęli czwarte miejsce pod względem poziomu wiedzy młodzieży w Europie i trzynaste na świecie. W debacie poruszono kwestię potrzeby poprawienia jakości opieki psychologicznej i psychiatrycznej – szczególnie w obliczu wzrastającego odsetka uczniów zmagających się z problemami psychicznymi, wynikającymi między innymi z izolacji w trakcie pandemii, lęku związanego z wojną w Ukrainie, czy też przebodźcowania. Wymiana zdań pozwoliła przeanalizować edukację z różnych perspektyw, a także otworzyć się na odmienne zdanie w tej sprawie.
Głos młodzieży
W trakcie drugiej części panelu goście dyskutowali z uczniami, odpowiadali na ich pytania i wsłuchiwali się w ich opinie. Młodzi ludzie chętnie zabrali głos w ważnych dla siebie sprawach. Jeden z uczniów zwrócił się do kuratorki, aby podzieliła się opinią na temat aktualnego systemu oceniania. Przyznał, że jego zdaniem często sposób stawiania ocen jest niesprawiedliwy. W odpowiedzi Barbara Nowak zaznaczyła, że nie zgadza się z obecnymi wytycznymi mówiącymi, aby oceniać każdego ucznia w odniesieniu do umiejętności reszty klasy. Powiedziała, że zawsze patrzyła na to, jak wiele pracy jej uczniowie włożyli, czy starali się na miarę swoich możliwości. Wspomniała, że jako uczennica także czasami czuła się niesprawiedliwie oceniana przez swoich nauczycieli. Uczennica klasy maturalnej wyraziła swoje niezadowolenie z tego, że zmiana modelu edukacji dokonała się tak nagle, że dopiero w szóstej klasie dowiedziała się o pozostaniu w szkole podstawowej przez kolejne dwa lata.
Czy przeprowadzona przez Młodzieżową Radę Krakowa debata przyczyni się do zintensyfikowania prac nad poprawą edukacji w naszym kraju? Obserwując zaangażowanie obydwu stron: przedstawicieli oświaty oraz uczniów, można mieć taką nadzieję.
Fot. nagłówka: Józef Kasprzycki
O autorze
Absolwentka Publicznego Salezjańskiego Liceum Ogólnokształcącego w Krakowie. Uczyła się w klasie o profilu humanistyczno-lingwistycznym. Studiuje psychologię na Wydziale Zarządzania i Komunikacji Społecznej na Uniwersytecie Jagiellońskim. Interesuje się historią literatury, kryminologią i geopolityką. Często bierze udział w różnych wydarzeniach o charakterze kulturalnym oraz społecznym. Była członkinią zespołu Fundacji Edukacja Obywatelska. Współtworzy medium polsko-ukraińskie Symvol. Należy do Stowarzyszenia Jagiellonica oraz Stowarzyszenia Polska 2050 Szymona Hołowni. Uwielbia spędzać czas w gronie przyjaciół. Działa na rzecz wielu fundacji i organizacji. Pomaga prowadzić zajęcia z hipoterapii (czyli terapii zajęciowej z udziałem konia) w stadninie Przyjaciel Konika. Co roku kwestuje dla WOŚP. Działa w inicjatywie Zupa na Plantach. Jest zaangażowana w krakowską grupę Fundacji Wiara i Tęcza.
Swoją przygodę z dziennikarstwem rozpoczęła w gimnazjum, gdy w ramach projektu "Młodzi mają głos" stworzyła kilka tekstów dla "Tygodnika Nowohuckiego". Aktualnie pisze dla magazynu "Młody Kraków - Czytajże" wydawanego przez Urząd Miasta Krakowa oraz "Wiadomości Uniwersytetu Jagiellońskiego".