Raport „O Samorządach Uczniowskich” został stworzony przez Radę Dzieci i Młodzieży Rzeczypospolitej Polskiej przy Ministrze Edukacji Narodowej, a jego publikacja miała miejsce 17 kwietnia 2019 roku podczas IV Konferencji Młodzieżowych Rad „Młodzi 4.0 Przyszłość”. Głównymi założeniami raportu są:
- Udokumentowanie szerokiej analizy stanu obecnego działalności samorządów uczniowskich w Polsce;
- Integracja środowiska samorządów uczniowskich w Polsce;
- Zwiększenie roli oraz efektywności działań samorządów uczniowskich poprzez wykorzystanie sformułowanych rekomendacji.
W pierwszej części dokumentu możemy przeczytać o wynikach ankiet skierowanych do opiekunów samorządów uczniowskich. Ankiety dotarły do nauczycieli dzięki Systemowi Informacji Oświatowej, który okazał się bardzo skuteczny. Najwięcej odpowiedzi (ponad 4 tysiące) napłynęło od opiekunów pracujących w szkołach podstawowych. Z ankiety wynika, że spotkania z uczniami odbywają się raz w miesiącu (49%) lub częściej niż raz w miesiącu (35%). Spotkania odbywają się w szkole podczas godzin lekcyjnych — właśnie ten sposób jest najczęstszym źródłem komunikacji pomiędzy uczniami a opiekunem SU.
Aż 2902 odpowiadających wyraziło ogromne zadowolenie ze współpracy z młodzieżą. Jednak samorządy uczniowskie spotykają się z ogromnym problemem, jakim jest brak czasu uczniów (76,60%) na pracę na rzecz społeczności szkolnej. Zadziwiającą odpowiedzią udzieloną przez opiekunów jest fakt, iż 62% z nich wymienia między sobą informacje, co skutkuje jednolitym i atrakcyjnym działaniem SU, zwłaszcza na terenie miejscowości liczących mniej niż 10 000 mieszkańców.
Najważniejszą funkcją samorządów uczniowskich jest aktywizacja młodzieży — tak twierdzi aż 94% odpowiadających, a ich realny wpływ na życie szkoły wynosi aż 3,93/5.
Ważnym i jakże istotnym pomysłem sugerowanym przez RDiM jest zwiększenie roli konsultacyjno-doradczej, po to, aby samorząd mógł poczuć moc sprawczą.
W ankiecie skierowanej do opiekunów zapytano również o współpracę z Radą Szkoły i innymi organizacjami zewnętrznymi, jednak okazuje się, że w niewielu szkołach nie funkcjonuje Rada Szkoły, a organizacje takie jak młodzieżowe rady gmin bądź miast, nie funkcjonują we wszystkich rejonach Polski. Według raportu w Polsce na dziś istnieje tylko 514 młodzieżowych rad na 2477 gmin. Mimo tego, że od kilku lat ich liczba wzrosła dwukrotnie, to ciągle nie jest ich wystarczająco dużo, aby każdy z samorządów uczniowskich mógł nawiązać współpracę z takową jednostką. Jednakże, według opiekunów, pomimo przeszkód, SU realizują średnio 8 projektów w ciągu roku szkolnego.
Lidia Prabucka
