„Profilaktyka” to słowo, które coraz częściej możemy usłyszeć w programach śniadaniowych, audycjach radiowych czy internetowych wpisach. Najczęściej przytaczane jest w kontekście promocji zapobiegania oraz wczesnego wykrywania chorób nowotworowych, takich jak rak płuc, rak szyjki macicy oraz rak piersi. To właśnie dzięki promocji idei profilaktyki, jak i wdrożeniu bezpłatnej cytologii, mammografii oraz prześwietleń płuc wśród palaczy, stopniowo zmniejsza się śmiertelność spowodowana tymi najczęściej występującymi chorobami nowotworowymi. Jednak wśród całej masy dotykających nas patologicznych tworów, przewijają się również takie, o których istnieniu i zapobieganiu większość społeczeństwa nie ma pojęcia, co rodzić może dramatyczne w skutkach konsekwencje. Jedną z nich jest, chociażby rak jądra, będący jednym z najczęściej występujących nowotworów u młodych mężczyzn!
Młodzi mężczyźni – miejcie się na baczności!
Rak jądra należy do tej niewielkiej grupy nowotworów, które atakują mężczyzn w największym stopniu w okresie wczesnej dorosłości. Jak wskazują bowiem wskaźniki epidemiologiczne, największą zapadalność odnotowuje się w grupie młodych mężczyzn między 15 a 44 rokiem życia. Do myślenia daje również fakt, że w tej grupie wiekowej rozpoznaje się aż 84% przypadków nowotworów jądra. Ponadto, osoby w wieku 15-44 lat chorujące na nowotwór jąder stanowią aż 20% wszystkich pacjentów onkologicznych w tym przedziale wiekowym. Oznacza to, że rak jądra stanowi poważny problem onkologiczny wśród mężczyzn będących przecież w sile wieku!
Rola badań profilaktycznych
Na szczęście możemy podzielić się również dobrymi wieściami – rak jądra wykryty we wczesnym stadium jest w pełni wyleczalny w ponad 90%! Aby jednak wykryć potencjalne zmiany na takim etapie zaawansowania choroby, należy promować wiedzę dotyczącą regularnego poddawania się badaniom profilaktycznym przez młodych mężczyzn – o czym jednak nadal zbyt mało się mówi w przestrzeni publicznej. W dalszym ciągu w świadomości społecznej niewidoczny jest problem młodych i będących w sile wieku pacjentów onkologicznych, ponieważ obraz młodzieńca dotkniętego tą przypadłością kłóci się ze społecznym wizerunkiem chorego na raka. Często także dbanie o zdrowie przez mężczyzn postrzegane jest zdaniem wielu jako „oznaka słabości”, a nie wyraz odpowiedzialności.
Tak więc, jak możemy zadbać o zdrowie naszych jąder w kontekście profilaktyki nowotworów jąder? Najważniejsze są wspomniane przed chwilą badania profilaktyczne, wśród których wymieniamy USG jąder oraz samobadanie jąder. To pierwsze powinniśmy wykonywać najlepiej raz w roku podczas wizyty u urologa, natomiast to drugie możemy wykonywać co miesiąc w naszym domowym zaciszu – ważne jest tylko to, żeby robić je w prawidłowy sposób i w określonych warunkach, ponieważ tylko wtedy będziemy mieć pewność, że niczego nie przeoczyliśmy. W tym celu warto zapoznać się z dostępnymi w internecie poradnikami, które przy użyciu ilustracji w przystępny sposób ukazują prawidłowy sposób wyszukiwania podejrzanych guzków w obrębie jąder.
Gdzie się zgłosić z niepokojącymi objawami?
W przypadku, gdy stan waszych jąder budzi wasze obawy, nie wahajcie się prosić o pomoc! Wszelkie niepokojące objawy skonsultujcie jak najszybciej z lekarzem podstawowej opieki zdrowotnej, który w razie potrzeby może wystawić pilne skierowanie do poradni urologicznej bądź onkologicznej. Lekarz specjalista dokładnie zbada wasze jądra przy użyciu bezinwazyjnej i bezbolesnej ultrasonografii. USG jąder w połączeniu z wywiadem oraz badaniem fizykalnym wykazuje blisko 98-100% czułości w wykrywaniu guzów w miąższu jądra! Metoda pozwala na wiarygodne odróżnienie zmian wewnątrz miąższu jądra od tych położonych w tkankach pozajądrowych, a także odróżnienie zmian nowotworowych od zmian infekcyjnych.
Bibliografia:
1. https://pl.wikipedia.org/wiki/Rak_j%C4%85dra
2. https://pacjent.gov.pl/aktualnosc/nowotwor-jadra-objawy-i-leczenie
3. https://www.onkonet.pl/dp_nump_rakjadra.php
O autorze
Student dziennikarstwa Uniwersytetu Jagiellońskiego i członek Rady ds. Równego Traktowania przy prezydencie Krakowa. W przeszłości radny Młodzieżowej Rady Krakowa. Laureat VIII i IX Olimpiady Wiedzy o Mediach. Na co dzień interesuje się zagadnieniami z zakresu geopolityki, geografii społeczno-gospodarczej oraz historii.