Czym są frakcje w Parlamencie Europejskim?
Frakcje w Parlamencie Europejskim to, najprościej mówiąc, zrzeszenia się w większe grupy polityków europejskich partii (europartii). Europartie z kolei powstają jako organizacje, w struktury wchodzą znane nam wszystkim ugrupowania narodowe państw członkowskich Unii Europejskiej (np. Platforma Obywatelska, Sozialdemokratische Partei Deutschlands). Europartie przeprowadzają kampanie wyborcze w wyborach do Parlamentu Europejskiego, a następnie formują między sobą frakcje, które w parlamencie zasiadają i wspólnie głosują.
Omawianą przynależność polityczną wytłumaczę poniżej na przykładzie współprzewodniczącego Europejskich Konserwatystów i Reformatorów, europosła Ryszarda Legutko:
Polityk: Ryszard Legutko
Partia krajowa: Prawo i Sprawiedliwość
Europartia: Sojusz Europejskich Konserwatystów i Reformatorów (AECR)
Frakcja w Parlamencie Europejskim: Europejscy Konserwatyści i Reformatorzy (ECR)
Ryszard Legutko jest krajowym członkiem Prawa i Sprawiedliwości. Następnie politycy krajowego PiSu zrzeszeni są w europartii AECR, w których znajdują się również politycy z innych państw Unii Europejskiej będący przedstawicielami partii zbliżonych ideologicznie do Prawa i Sprawiedliwości. Już na ostatnim poziomie europartia AECR tworzy frakcję ECR w Parlamencie Europejskim, lecz do ECR należą także przedstawiciele europartii Europejskiego Chrześcijańskiego Ruchu Politycznego (ECPM), czyli odpowiednika AECR.
Europoseł Ryszard Legutko. Fot. PAP Archiwalny / Szilard Koszticsak
Jakie wyróżniamy frakcje?
Obecnie, aby utworzyć grupę polityczną/frakcję polityczną w Parlamencie Europejskim potrzebnych jest 23 członków z co najmniej ¼ państw członkowskich Unii Europejskiej. Na tę chwilę wyróżniamy 7 frakcji oraz niezrzeszonych. Historycznie frakcje zostały wprowadzone wraz z założeniem EWWiS (Europejska Wspólnota Węgla i Stali) w 1952 roku. Pierwszymi grupami politycznymi w parlamencie protoplasty dzisiejszej Unii Europejskiej byli: socjaliści, chadecy oraz liberałowie, którzy następnie wyewoluowali w dzisiejsze frakcje: S&D, EPP i RE. Początkowo frakcja musiała posiadać 9 członków. Następnie zmiany zachodziły już po powstaniu Unii Europejskiej i pierwszej kadencji jej parlamentu w 1994 roku. Głównym powodem wprowadzania zmian były kolejne europejskie państwa dołączające do wspólnoty, a wraz z nimi zmienna liczba członków parlamentu.
Grupy polityczne w Parlamencie Europejskim:
Grupa Europejskiej Partii Ludowej (EPP)
- Lider: Manfred Weber (Unia Chrześcijańsko-Społeczna w Bawarii – Niemcy)
- Liczba członków: 176
- Ideologia: chrześcijańska demokracja, proeuropeizm
- Europartie: Europejska Partia Ludowa (EPP)
- Polskie partie: Platforma Obywatelska, Polskie Stronnictwo Ludowe
Grupa Postępowego Sojuszu Socjalistów i Demokratów w Parlamencie Europejskim (S&D)
- Lider: Iratxe García Pérez (Hiszpańska Socjalistyczna Partia Robotnicza – Hiszpania)
- Liczba członków: 144
- Ideologia: socjaldemokracja
- Europartie: Partia Europejskich Socjalistów (PES)
- Polskie partie: Nowa Lewica, Unia Pracy
Europejscy Konserwatyści i Reformatorzy (ECR)
- Lider: Ryszard Legutko (Prawo i Sprawiedliwość – Polska) oraz Raffaele Fitto* (Bracia Włosi – Włochy)
- Liczba członków: 62
- Ideologia: konserwatyzm, antyfederalizm
- Europartie: Sojusz Europejskich Konserwatystów i Reformatorów (AECR), Europejski Chrześcijański Ruch Polityczny (ECPM)
- Polskie partie: Prawo i Sprawiedliwość, Solidarna Polska Zbigniewa Ziobro, Partia Republikańska
*z uwagi na wygrane wybory parlamentarne we Włoszech przez partię Fitto, jest wysoce prawdopodobne, że zostanie on wkrótce jednym z tamtejszych ministrów.
Grupa Renew Europe (RE)
- Lider: Stéphane Séjourné (Renaissance – Francja)
- Liczba członków: 103
- Ideologia: liberalizm, centryzm
- Europartie: Partia Porozumienia Liberałów i Demokratów na rzecz Europy (ALDE), Europejska Partia Demokratyczna (EDP)
- Polskie partie: Polska 2050
Konfederacyjna Grupa Zjednoczonej Lewicy Europejskiej / Nordycka Zielona Lewica (GUE/NGL)
- Lider: Manon Aubry (Niepokorna Francja – Francja) oraz Martin Schirdewan (Lewica – Niemcy)
- Liczba członków: 38
- Ideologia: skrajna lewica, socjalizm, marksizm, komunizm
- Europartie: Partia Europejskiej Lewicy (EPL), Europejska Lewica Antykapitalistyczna (EACL), Sojusz Nordyckiej Zielonej Lewicy (NGLA)
- Polskie partie: brak
Grupa Zielonych / Wolne Przymierze Europejskie (G/EFA)
- Lider: Philippe Lamberts (Ecolo – Belgia) oraz Ska Keller (Zieloni – Niemcy)
- Liczba członków: 72
- Ideologia: zielona polityka, regionalism
- Europartie: Europejska Partia Zielonych (EGP), Wolny Sojusz Europejski (EFA)
- Polskie partie: brak
Tożsamość i Demokracja (ID)
- Lider: Marco Zanni (Liga – Włochy)
- Liczba członków: 65
- Ideologia: nacjonalizm, eurosceptycyzm
- Europartie: Tożsamość i Demokracja (partia)
- Polskie partie: brak
Niezrzeszeni (NI)/brak konkretnej przynależności frakcyjnej
- Liczba członków: 43
Docelowo w Parlamencie Europejskim powinno zasiadać 705 eurodeputowanych. Jednak w pewnych okresach w ciągu kadencji jest ich mniej. Najczęstszym powodem takiego stanu są wybory do parlamentów narodowych w krajach członkowskich, gdzie eurodeputowani mogą startować i następnie w razie wygranej objąć mandat parlamentarny w swoim państwie kosztem członkostwa w Parlamencie Europejskim. Ostatnia zmiana w liczbie posłów parlamentu nastąpiła w 2020 roku w związku z brytyjskim Brexitem. Przy wyborach w 2019 roku Brytyjczykom przysługiwały 73 mandaty. Na skutek ich opuszczenia szeregów Unii Europejskiej rozdysponowano 27 mandatów między inne państwa członkowskie, a pozostałe 46 mandatów zostało zamrożonych na poczet przyszłego potencjalnego rozrostu państw członkowskich.
Fot. nagłówka: Frederick Florin/AFP
O autorze
Student Uniwersytetu Śląskiego. Politolog z pracą licencjacką na temat relacji Unii Europejskiej z Federacją Rosyjską. Obecnie zajmuje się pisaniem pracy magisterskiej na temat byłych państw Jugosławii i ich stosunków z UE. Ponadto wielki entuzjasta piłki nożnej, pasjonat zarówno polskiego podwórka, jak i lig TOP5 oraz rozgrywek międzynarodowych. Hobbystycznie maniak Fifa Ultimate Team, obserwator Sejmu RP, interesujący się językami obcymi, a także zgłębiający wiedzę na temat stosunków międzynarodowych wraz z ich historią.