Bliskość to jeden z najważniejszych elementów relacji – nie tylko romantycznej, ale także przyjacielskiej czy rodzinnej. Nie chodzi tu o bliskość fizyczną, lecz emocjonalną. Każdy jej pragnie, jednak strach przed nią może okazać się główną przyczyną nieumiejętności stworzenia zdrowego związku. Czym jest filofobia i jak sobie z nią radzić?
Czym jest lęk przed bliskością?
Termin „filofobia” pochodzi od połączenia greckiego słowa „filos”, oznaczającego „kochany” i „phobos”, czyli strachu. Jest definiowana jako anormalny, uporczywy i nieuzasadniony strach przed zakochaniem.
Jak podaje Radio Zet Zdrowie, bliskość fizyczna i emocjonalna ma olbrzymie znaczenie dla szczęśliwego życia. Potwierdziło to badanie, które trwało niemal 75 lat. Przebadano w nim grupę ponad 700 mężczyzn z różnych grup społecznych. Okazało się, że ci z nich, którzy byli mocno przywiązani do swoich rodzin i drugich połówek, byli zdrowsi i żyli dłużej. Największe znaczenie w tym badaniu miała jakość obserwowanych relacji.
Przyczyny
U podstaw prawie każdej fobii leżą doświadczenia z przeszłości. W przypadku lęku przed bliskością czynnikami, które mogą prowadzić do jego wykształcenia, są m.in.:
- przykre doświadczenia w relacjach, np. opuszczenie przez ukochaną osobę (nie tylko partnera lub partnerkę, ale także rodzica),
- nieudane lub traumatyczne związki z przeszłości,
- obserwowanie kłótni lub rozwodu rodziców w dzieciństwie,
- doświadczenie przemocy – słownej, fizycznej, seksualnej,
- nałogi w rodzinie,
- niedostępność emocjonalna, brak zapewniania dziecku poczucia bezpieczeństwa,
- depresja, przez którą możemy posiadać tendencję do izolowania się,
- niska samoocena.
Przyczyny filofobii mogą więc bardzo różnić się od siebie, ponieważ wiążą się zarówno z własnymi doświadczeniami, obserwacjami, a także indywidualnymi cechami charakteru.
Objawy
Co może wskazywać, że zmagasz się z filofobią?
- Przyciągasz osoby, z którymi nie możesz się związać, np. są po ślubie, stale zajęci pracą, mieszkają daleko, czy nie chcą stałej relacji i mówią o tym jasno.
- Jesteś perfekcjonistą, masz wygórowane wymagania. Prowokujesz do rozpadu związku, np. czepianiem się o drobnostki, przekreślasz kogoś z byle powodu.
- Nie okazujesz emocji, zakładasz maskę silnej osoby, chociaż wewnętrznie jesteś bardzo wrażliwy.
- Preferujesz układy niewiążące, np. friends with benefits. Gdy tylko druga osoba poczuje coś więcej, od razu się wycofujesz.
- Stale dobierasz partnerów destrukcyjnych, np. nałogowców, agresorów, narcyzów, toksycznych, z którymi nie ma szans na bliskość.
Leczenie
Filofobia to choroba, którą można leczyć, choć wymaga to oczywiście wielu tygodni ciężkiej pracy nad sobą. Kiedy powinniśmy udać się do specjalisty? Wtedy, gdy lęk przed bliskością jest długotrwałą przeszkodą i uniemożliwia budowanie satysfakcjonujących relacji. Bardzo dobrą metodą leczenia filofobii jest terapia poznawczo-behawioralna. Ilona Kamińska, psychoterapeutka prowadząca swój gabinet w Bydgoszczy, radzi, aby w chwili dostrzeżenia swojego lęku, spróbować się z nim zmierzyć i wykonać krok, pomimo jego obecności. Jak mówi pani Ilona: „Lęk można pokonać, dopiero gdy się z nim spotkamy”.
O autorze
Uczennica klasy humanistyczno-prawnej w II Liceum Ogólnokształcącym w Bydgoszczy. Stypendystka Prezesa Rady Ministrów na rok szkolny 2020/2021. Prowadząca audycję „Herbaciane historie” w OMG Radio. Przyszła dziennikarka. Miłośniczka literatury, muzyki i gier komputerowych. Perfekcjonistka. Wyczulona na punkcie wszelako pojętej nienawiści i nietolerancji.