Jedną z głównych wad rozwoju technologii jest rosnąca ilość odpadów, powstających w wyniku zużywania sprzętów elektrycznych oraz elektronicznych. Niestety, sam proces przetwarzania zużytych sprzętów jest stosunkowo złożony i o wiele bardziej kosztowny, niż w przypadku innych rodzajów śmieci. Wiąże się on z koniecznością wydobywania z nich poszczególnych części oraz odpowiedniego ich zagospodarowywania. Nie oznacza to jednak, że należy tego procesu zaniechać, co zdarza się jednak zbyt często. Właściwe postępowanie z tą grupą odpadów jest istotne, gdyż zawiera ona bardzo dużą ilość niebezpiecznych substancji nie tylko dla środowiska, ale i dla ludzi. Są to między innymi metale ciężkie oraz reagenty z ogniw akumulatorów stwarzające zagrożenie dla organizmów żywych.
Telefony komórkowe
Telefony komórkowe są jednym z głównych segmentów elektrośmieci. Ogromna część z nas korzystała w swoim życiu z co najmniej kilku takich urządzeń. Teraz przyszedł czas szczerze odpowiedzieć sobie na jedno pytanie – co dzieje się z telefonami, których już nie używamy? Niestety, w dużej części zalegają w szufladach. Jest to negatywne zjawisko, ponieważ każde urządzenie elektroniczne zawiera w sobie części, które mogą zostać wykorzystane ponownie. Należą do nich na przykład rzadko występujące metale, przydatne w procesie wytwarzania elektroniki. Nieużywane sprzęty stwarzają też zagrożenie, którym jest między innymi wyciek niebezpiecznych substancji, chociażby na skutek rozerwania „spuchniętej” baterii. Warto zauważyć, że wiele nieużywanych telefonów komórkowych (lub ich części), nadaje się do dalszej pracy. Z ekologicznego punktu widzenia ważne jest, aby nie wyłączać ich z użytku, lecz umożliwić dalszą eksploatację.
Co zrobić ze starym telefonem lub innym urządzeniem?
Jeżeli sprzęt nie nadaje się do dalszego użytku, należy oddać go firmie lub instytucji, która zajmuje się przetwarzaniem tego typu odpadów. Taką możliwość zupelnie za darmo zapewniają między innymi punkty zbiórki odpadów elektronicznych, elektromarkety. Jeżeli telefon komórkowy działa, można go nawet sprzedać. Możliwość odzyskania części pieniędzy za sprzęt jest dość dobrą zachętą do podjęcia takiego kroku. Skup używanej elektroniki prowadzą również operatorzy komórkowi, a także wiele firm, działających w oparciu o wysyłkę. Te procesy są pokazane w krótkim reportażu Deutsche Welle, na który natknąłem się jakiś czas temu. Choć pochodzi on z Niemiec, pokazuje sytuację, która ma miejsce również w innych krajach Europy, w tym w Polsce.
Dodatkowo w Niemczech pojawił się pomysł, który może zachęcić ludzi do poddawania recyklingowi starych urządzeń. Do każdego telefonu komórkowego i tabletu, w momencie zakupu miałaby być doliczana kaucja. Można byłoby ją odzyskać przy oddaniu urządzenia do właściwego punktu zbiórki.
Baterie alkaliczne
Tego rodzaju baterie towarzyszą nam od bardzo dawna. Mają jednak dużą wadę – są jednorazowego użytku. Już po jednym wyczerpaniu należy je odpowiednio zutylizować. Akumulatory wielorazowe też mogą być niebezpieczne w przypadku niewłaściwej utylizacji. Trzeba jednak wziąć pod uwagę, że każdy taki akumulator prędzej czy później staje się odpadem. Według mnie należy rozważyć zastąpienie baterii alkalicznych akumulatorami wielorazowymi. Taki krok mógłby się znacząco przyczynić do zmniejszenia ilości elektroodpadów produkowanych przez ludzi. Warto zauważyć, że kilka lat temu miał miejsce analogiczny proces w stosunku do tradycyjnych żarówek. Na terenie Unii Europejskiej ograniczono ich sprzedaż do minimum. Na sklepowych półkach pojawiło się wtedy mnóstwo świetlówek energooszczędnych oraz lamp LED. Tego rodzaju oświetlenie działa nie tylko dłużej, ale zużywa o wiele mniej energii – właśnie dlatego zdecydowano się na taką zmianę w strukturze rynku. Dzięki niej bardzo szybko udało się wdrożyć ekologiczne oraz nowocześniejsze technologie oświetleniowe.
Pozostałe problemy
Mimo że składowanie starych urządzeń w domu nie jest jeszcze ogromnym zagrożeniem dla środowiska naturalnego, nie jest jednak właściwym postępowaniem. Niemniej, o wiele bardziej niebezpieczne jest porzucanie ich w nieprzeznaczonych do tego miejscach w przestrzeni publicznej. Niestety, to zachowanie wynika głównie z niewiedzy. Każda gmina w Polsce ma obowiązek prowadzić zbiórkę odpadów elektrycznych i elektronicznych, z której ma prawo bezpłatnie skorzystać każda zainteresowana osoba.
Zero waste
Przez ostatnie lata obserwujemy coraz większy nacisk instytucji państwowych oraz międzynarodowych na ograniczanie odpadów, a także energooszczędność. Oczywiście działania te nie zamykają się wyłącznie w segmencie elektroodpadów. Bardzo cieszy mnie odpowiedź przemysłu, którą są szeroko dostępne biodegradowalne patyczki higieniczne, sztućce, słomki, a także energooszczędne urządzenia oraz inne zachęty do korzystania z produktów wielorazowych. Oczywiście społeczeństwo nie jest w stanie wypełnić założeń zero-waste w pełni. Nie zmienia to faktu, że należy nieustannie do nich dążyć. Idziemy w dobrym kierunku, choć jeszcze wiele przed nami!
O autorze
Absolwent LO, Polak, Europejczyk, obywatel.
Lubię dzielić się swoimi opiniami i przekazywać ciekawe informacje.