26 października 2023 r. światło dzienne ujrzał nowy spot społeczny w ramach akcji Młode Głowy. Ma on zachęcić młodzież do otwartego mówienia o problemach związanych ze zdrowiem psychicznym, które cały czas są tabuizowane, a sięganie po pomoc specjalisty traktowane jako wstyd. Twórcy kampanii apelują: „powiedz to głośno” i pamiętaj, że nie jesteś z tym sam.
Czym właściwie jest projekt „Młode Głowy”?
„Młode Głowy” zostały założone z inicjatywy polskiej dziennikarki – Martyny Wojciechowskiej. Córka kobiety pewnego dnia przyszła do domu i powiedziała mamie o koleżance, która planuje popełnić samobójstwo. Informacja była impulsem do podjęcia działań w celu zwiększenia świadomości społeczeństwa na temat problemów związanych ze zdrowiem psychicznym młodzieży, która miesiącami czeka na pomoc specjalisty. Młodzi zwyczajnie boją się o nich mówić w obawie przed wyśmianiem, niezrozumieniem ze strony rówieśników, czy też bagatelizowaniem dorosłych. Nie raz przecież słyszeliśmy „Przesadzasz. Za moich czasów…”. Tylko, jak słusznie zauważyła Wojciechowska, czasy się zmieniły. Młodzi ludzie zmagają się z innymi wyzwaniami w świecie, który „zmienia się szybciej niż kiedykolwiek wcześniej w historii”. Ciężko jest cieszyć się latami beztroski, kiedy do niedawna byliśmy odcięci od naszych rówieśników w trakcie pandemii, obecnie przy naszej wschodniej granicy toczy się wojna, a na świecie wybuchają kolejne konflikty zbrojne.
We wstępie do raportu „MŁODE GŁOWY. Otwarcie o zdrowiu psychicznym” możemy przeczytać:
„Projekt MŁODE GŁOWY obejmuje największe w Polsce badanie stanu zdrowia psychicznego, poczucia własnej wartości i sprawczości wśród dzieci i młodzieży. Raport z wynikami macie właśnie przed sobą. Jest to też kampania edukacyjna skierowana do młodych, do rodziców oraz nauczycieli. Często my, dorośli, debatujemy nad tym, co byłoby dobre dla naszych dzieci, ale ich samych nikt nie pyta o zdanie. Dlatego w naszym projekcie oddajemy głos młodym, bo to oni są tutaj najważniejsi”.
Raport Fundacji UNAWEZA „MŁODE GŁOWY. Otwarcie o zdrowiu psychicznym”
W badaniu, zrealizowanym razem z Fundacją Dbam o Mój Z@sięg, wzięło udział ponad 180.000 młodych ludzi z całej Polski. Jak możemy przeczytać we wstępie poprzedzającym dane:
„Obraz dzieci i młodzieży, jaki wyłania się z pozyskanych wyników, to obraz przepełniony samotnością, skrajnie niską samooceną i niskim poczuciem sprawczości […] u dzieci w kryzysie psychicznym to dzieci przekonane o tym, że nic nie znaczą, niczego nie potrafią i dla nikogo nie są ważne. Obraz ten dopełnia niski poziom zaufania społecznego młodych, brak wiary w skuteczność profesjonalnej pomocy czy wsparcia społecznego i skala doświadczanej przemocy rówieśniczej, domowej oraz doświadczania hejtu”
Wyniki badania niewątpliwie zmuszają do refleksji. Z raportu wynika, że ponad połowa młodych odczuwa brak motywacji do działania, co trzeci młody człowiek czuje się samotny, a prawie połowa uczniów objada się lub głodzi. Co więcej, aż 16% uczniów okalecza swoje ciało, a jedna trzecia ankietowanych deklaruje, że najczęściej okrutne treści o samym sobie słyszy od siebie.
Najbardziej wstrząsające są dane na temat kryzysu psychicznego młodych. Co trzeci uczeń ma podejrzenie depresji, a ponad 40% badanych przyznało, że w ich otoczeniu ktoś mówił o samobójstwie, podjął próbę samobójczą lub popełnił samobójstwo. Powodem do wprowadzenia zmian w systemie zdrowia powinien być fakt, że 1 na 5 uczniów zadeklarowało, że nie chce żyć, a co 10 podjął próbę samobójczą. Kolejki do specjalistów są zdecydowanie zbyt długie – niektórzy młodzi potrzebują pomocy natychmiastowej. Kilkumiesięczne oczekiwanie na wizytę, nawet prywatnie, może doprowadzić do naprawdę tragicznych skutków.
Cały raport dostępny jest pod tym linkiem. Do danych, zaprezentowanych przez Młode Głowy, odniósł się także mój redakcyjny kolega, komentując podejście dorosłych do tematu zdrowia psychicznego młodzieży.
Kampania „Rozmowa ma moc”
Martyna Wojciechowska od początku podkreślała, że program ma na celu podejmowanie długoterminowych działań, które zwiększą świadomość problemu w społeczeństwie:
„Nie sprawimy, że w Polsce nagle będzie więcej specjalistów i oddziałów psychiatrii dziecięcej. To, co teraz realnie możemy zrobić, to prewencja, zwrócenie uwagi na problemy ze zdrowiem psychicznym wśród młodych, wskazanie związanych z tym wyzwań i przede wszystkim normalizowanie sięgania po pomoc. Wierzymy, że skuteczny system wczesnego reagowania może sprawić, że liczba dzieci podejmujących próby samobójcze będzie niższa”
Efektem działań jest między innymi najnowszy spot społeczny, w którym gościnnie wziął udział artysta młodego pokolenia – Bedoes 2115. Młodzież coraz częściej, zamiast dzielić się problemami z bliskimi, znajduje wsparcie w treściach publikowanych w Internecie. Wielu z nas, chociażby słuchając muzyki ulubionych wykonawców, czuje się z nimi związana ze względu na zawarty w niej przekaz. Myślimy wtedy, że ktoś nas rozumie, ma podobne problemy, obawy, czy odczucia. Z tego też powodu pod wieloma utworami na YouTube możemy przeczytać komentarze, w których ktoś dziękuje artyście za podzielenie się swoją historią. Dlatego też wybór Bedoesa 2115 do kampanii nie był przypadkowy. Jak pisze Martyna Wojciechowska:
„Od początku projektu MŁODE GŁOWY naszym ambasadorem jest raper Bedoes, bo to ważny głos młodego pokolenia. Szczerze mówi o swojej drodze przez kryzysy i o tym, że sięganie po pomoc to, cytując, >>żaden obciach<<. W naszym filmie jest po prostu sobą, nie odgrywa roli, mówi własnymi słowami o tym, że rozmowa ma moc i że zawsze warto rozmawiać”
Podczas ponad dwuminutowego filmu możemy zobaczyć nastoletniego chłopaka, który po powrocie do domu toczy wewnętrzny monolog. Nie mówi mamie o problemach w szkole, złym samopoczuciu i braku chęci do życia. Zamiast tego włącza piosenkę Bedoesa i pisze komentarz: „Bedi, twoje nuty zawsze pomagają”. Artysta, a właściwiej jego głowa, znajdująca się w plecaku chłopaka, namawia go do powiedzenia głośno o swoich problemach. Po kilku próbach udaje się i nastolatek zwierza się swojej mamie.
Program profilaktyczny „Godzina dla MŁODYCH GŁÓW”
10 października 2023 r. wystartowała również pierwsza edycja programu skierowanego do szkół. Składa się on z cyklu lekcji, które będą się odbywały raz miesiącu w roku szkolnym 2023/2024. W zajęciach wezmą udział zarówno uczniowie, jak i nauczyciele, którzy w przypadku wszelkich pytań mogą uzyskać wsparcie wojewódzkich koordynatorów projektu. Chęć uczestnictwa w programie zgłosiło 1330 szkół i placówek oświatowych. Organizatorzy podkreślają, że będzie on cały czas rozwijany i udoskonalany.
W pierwszym półroczu uczestnicy zapoznają się z zasadami Pierwszej Pomocy Psychologicznej, które są zgodne z wytycznymi UNICEF. Jak możemy przeczytać na stronie „Młode Głowy”:
„Zajęcia będą wzmacniać u młodych ludzi takie kompetencje jak: rozpoznawanie emocji, nazywanie potrzeb, stawianie granic czy komunikowanie potrzeby wsparcia. W drugim zaś semestrze skupimy się na higienie cyfrowej i bezpieczeństwie w sieci”
Cele programu:
– przygotowanie dzieci i młodzieży do rozmowy o umiejętności rozpoznania czterech podstawowych emocji i określenia własnych potrzeb;
– budowanie samoświadomości i dobrostanu wśród osób uczniowskich;
– normalizacja tematu sięgania po specjalistyczną pomoc (każde dziecko otrzyma informację, gdzie i w jaki sposób może szukać pomocy);
– zaopatrzenie dzieci i młodzieży oraz ich opiekunów i wychowawców w narzędzia, dzięki którym udzielanie komuś i osobiste korzystanie z pomocy będzie prostsze;
– profilaktyka dotycząca zachowań autodestrukcyjnych wśród dzieci i młodzieży;
– edukacja i działania profilaktyczne.
Więcej informacji na temat programu oraz działaniach podejmowanych w ramach projektu „Młode Głowy” znajduje się na ich stronie internetowej.
Fot. nagłówka: TotalShape/Pixabay
Źródła: mlodeglowy.pl
O autorze
Studentka Dziennikarstwa Międzynarodowego na Uniwersytecie Łódzkim. Miłośniczka muzyki, koncertów i widowisk teatralnych, ale przede wszystkim pozytywna osoba, poszukująca swojej drogi w tym zwariowanym świecie.